Yaklaşan bahar ayları birçok çocuk ve erişkin için “eyvah yine başlıyor!”  dedirtecek boyutta hayat kalitesinin düştüğü zamanların habercisidir. Uzun yıllardır, halk arasında özellikle burnun yoğun olarak etkilendiği bahar alerjilerine “saman nezlesi” adı da verilir. Bunun nedeni bu aylarda polenlerini atmosfere salan bitkilerin bu probleme yol açtığının fark edilmiş olmasıdır. Aşırı burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma, burun ve göz kaşıntısı, gözlerde sulanma ve batma ile hastanın gün boyu gözünü açtırmayan bu durum, birçok çocuğun sınavlarla mücadele ettiği bu aylarda okul başarısını belirgin düşürmektedir. Öte yandan belirtileri baskılamak için kullanılan alerji şurupları/hapları gündüz uyku hali yaratmakta ve durumu daha da zorlaştırmaktadır.

Bütün çiçeklerin açtığı, doğanın canlandığı bu güzel ayların kabusa dönüşmemesi için yapılabilecek bir şeyler var mıdır? Evet. Bahar aylarını kabus olmaktan çıkarmak ve doğanın keyfini çıkartmak alerjik insanlar için de mümkündür.

1- İlk adım, birçok alerjik hastalık için de geçerli olan alerjik maddeden uzak durma önlemlerini almak olmalıdır.  Tabi polenlerin çok uzak mesafelere hava ile taşındığı ve soluk almak zorunda olduğumuz bu durumda polenden korunmak kolay değildir. Yine de küçük birkaç önlem aşağıda diğer adımlarda söz edeceğim ve daha yoğun olarak fayda göreceğimiz tedavi basamaklarına az da olsa bir fayda sağlayacaktır.

• Polen mevsiminde eve hava girişini mümkün olduğunca azaltmaya çalışmak gerekir. Özellikle sabahın erken saatleri havada polen sayısının en fazla olduğu zamandır. Bu saatlerde ve mümkünse günün diğer saatlerinde de kapı ve pencereleri kapalı tutmak gerekir.
• Evi cam açarak havalandırmak yerine polen filtreli klima kullanılmalıdır.
• Klimanın olmadığı durumlarda polen filtreli hava temizleyiciler kullanılabilir.
• Sabah erken saatlerde ev dışı aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Dışarıdan eve gelindiğinde el, yüz yıkanmalı, kıyafetler değiştirilmelidir.
• Kıyafetleri açık havada kurutmaktan kaçınılmalıdır.

2- Önlem almanın çok zor olduğu bu alerji tipinde, hastaların polene maruz kaldıklarında tepki vermeyecekleri halde tutulmaları için yararlanılabilecek en hızlı tedavi yöntemi yan etki yapmayan kortizonlu burun spreyleri olacaktır. Alerji uzmanı denetiminde başlanacak bu spreylerinin uygun dozda ve bahar mevsimi sonlanana kadar sürekli kullanılmaları gerekir. Burun tıkanıklığının çok belirgin olmadığı, sadece akıntı, hapşırık ve kaşıntının gözlendiği hafif alerjilerde sadece ağızdan alerji ilaçları yeterli gelebilir ancak bunlar burun tıkanıklığını açmaz.

3- Polen alerjisinin tek kökten çözümü, sabırla uygulandığında, bahar aylarının yeniden herkes için olduğu kadar mutlu ve rahat geçmesini sağlayacak tek tedavi, dilaltı aşı tedavisidir. Dilaltı aşı tedavisi damla veya tablet şeklinde dilaltından alerjik olunan maddenin emdirilmesi ve vücudun buna alıştırılmasıdır. Ortalama 4 yıl sürmesi gereken ve etkisi yavaş olan bu tedavi sürecinde etkinin görülmesi beklenirken hastaların yaşam kalitesini yüksek tutmak için beraberinde kana karışmayan kortizonlu sprey ilaçlardan yararlanılmaktadır. Üç yaşından büyük bütün hastalara uygulanabilen bu yöntem ülkemizde olduğu gibi, Avrupa’da da 20 yıldır yoğun olarak başarı ile uygulanmakta ve şu an için polen alerjilerine tek çare olarak görülmektedir.

Prof. Dr. Yonca Tabak

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı

14-03-2023

Ayrıntılı bilgi için: Kaynak kitap

“Çocuklar ve Alerji “

Genişletilmiş ve Güncellenmiş Yeni baskı

Doğan Kitap